17 Ağustos 1999 depreminin 20. yılına ilişkin Oda Yönetim Kurulumuz tarafından açıklama gerçekleştirildi.

Acımız 20 yıldır taze

Başımıza gelen en büyük doğal afetlerden olan 17 Ağustos Depremi`nin üzerinden 20 yıl geçti. Merkez üssü Gölcük olan ve resmi rakamlara göre 7.4 şiddetindeki depremdeki depremde, 18 bine yakın yurttaşımız yaşamını yitirdi. Binlerce insanımız yaralandı ve sakat kaldı. Yıkılan on binlerce konut ve işyeri de yaralarımızı sarma sürecinde işimizi zorlaştırdı. 

20 yılda bir arpa boyu yol alamadık!

O günden bu güne değişen ne yazık ki yalnızca takvim oldu. Yaşanan onca kayba rağmen etkin bir ulusal afet yönetim planı yapılmadı. Deprem sonrası tekrar yapılaşma sürecinde yer seçimleri bilimsel verilere göre değil, ranta göre yapılmaya devam etti. Deprem gibi afetler sonrası toplanma alanı olarak kullanılması gereken açık ve yeşil kamusal alanlar imara açılarak talan edildi. 

Güya riskli binaların yenilenmesi için başlatılan kentsel dönüşüm projelerinde deprem dışında, ancak deprem sonrası riski artıracak diğer ekolojik süreçler ve işlevler dikkate alınmadı. Kentsel dönüşüm projeleri, halkın sağlık ve güvenliğinden ziyade rant için yapılır oldu, kentin dokusunu bozarken toplumun kolektif belleğini zedeledi.  

İmar barışı  ve denetimsiz yapılar

TMMOB`un Kasım 2018`de yayınladığı İmar Affı Raporu`na göre, yüzölçümünün %90`ı deprem riski altında olan ülkemizde, yapı stokunun yaklaşık yarısına denk gelen 13 milyon kaçak yapı var. Düzce bölgesinde olduğu gibi bunların önemli bölümü hem deprem riski yüksek hem de çevresel felaket riski taşıyan sanayi gelişim alanlarında bulunuyor.  "İmar Barışı" adı altında kaçak ve ruhsatsız yapılara imar affı getirilerek çok sayıda konu, mühendislik hizmeti almadan ruhsatlı yapıya dönüştü. 200 m²‘den küçük yapılar ile kamu binaları (TOKİ, KİPTAŞ, Emlak GYO vb.) denetim dışı bırakıldı. TMMOB`nin mesleki yeterlilik, eğitim, belgelendirme ve denetleme gereklilikleri yapı denetim süreci dışında tutuldu. Oysa yapı denetim sistemi, güvenli geleceği bugünden kurmanın tek yoludur. 

Bir olumlu gelişme: Düzce`nin tek toplanma alanı yeniden halkın!

TMMOB Peyzaj Mimarları Odası`nın, 17 Ağustos Depremi`nde ağır yaralar almış Düzce`nin merkezinde bulunan Avni Akyol ve İnönü Parkları`nın ticari ve resmi kurum alanı ilan etmesine karşı açılan davayı kazanmasıyla hala büyük risk altında olan Düzce şehir merkezinde yaşayanların tek afet toplanma alanları da böylelikle halkın kullanımına kalmış oldu.

Ülkemizde peyzaj mimarlığı anabilim dallarında,  başta deprem temelinde olmak üzere, afet yönetimi konusunda 20 yılı aşkın süredir çok sayıda doktora ve yüksek lisans tezleri hazırlanmış, böylece bu konuda çok sayıda uzman yetişmiştir. Durum böyle iken ülke mevzuatımızdaki noksanlık nedeniyle afet yönetimi konusunda meslektaşlarımızın bilimsel bilgi birikimlerinden yararlanılamamaktadır. Sonuç olarak, afet yönetimi veya kentsel dönüşüm rant paylaşımı olarak mesafe kat ediyor görünmektedir. Sonuçların daha vahim çevresel felaketlere yol açmayacağına ilişkin kanıtlar ise noksandır.  

Açık ve yeşil alanlar, sadece insanları afetten korumaya yönelik toplanma ve yaşatma alanları oldukları kadar, doğa ve doğa yaşamı için destek alanlarıdırlar. Ek olarak, yangın, taşkın vb. deprem sonrası olası afetler de yine açık ve yeşil alan planlamanın kapsamındadır. Bu bağlamda deprem dirençli yaşam alanlarının tesisinde peyzaj mimarları olarak verebileceğimiz katkıların mekânsal planlama sürecinde yer almasını umutla bekliyoruz, istiyoruz.  

Aynı acıları yeniden yaşamamak için...

Kamusal açık ve yeşil alanların imara açılarak rant alanı haline gelmesine, kentsel dönüşüm adı altında yandaş kaynak aktarılmasına, imar barışı ile denetimsiz, imara aykırı yapıların meşrulaşmasına, parayı verenin düdüğü çaldığı, ticarileşen yapı denetim sistemine karşı mücadelemizi sürdüreceğiz.

Tıpkı Düzce örneğinde olduğu gibi odamız; toplum yararı, sağlı ve güvenliği için çalışmaya devam edecektir. Marmara`da 20 yıl önce yaşadığımız acıları yeniden yaşamamamız için elimizi taşın altına koymaktan hiçbir zaman çekinmeyeceğimizi kamuoyunu duyururuz. 

Yitirdiklerimizi ve 17 Ağustos`u unutmayacağız.

TMMOB Peyzaj Mimarları Odası

13. Dönem Yönetim Kurulu