Sulak alanlar, iklim değişikliğiyle mücadelede, biyolojik çeşitliliğin devamlılığında ve su kaynaklarının sürdürülebilir yönetiminde kritik öneme sahiptir. Ancak, küresel iklim değişikliği, kentleşme baskısı, yanlış arazi kullanımı ve kontrolsüz su tüketimi nedeniyle Türkiye’de ve dünyada sulak alanlar hızla kaybedilmektedir. Bu ekosistemlerin yok oluşu, sadece doğal yaşamı değil, su güvenliğini, gıda üretimini ve insan sağlığını da doğrudan tehdit etmektedir.

 

Türkiye, Ramsar Sözleşmesi’ne taraf bir ülke olarak sulak alanların korunmasını taahhüt etmiş olmasına rağmen, son yıllarda birçok sulak alan geri dönülemez şekilde tahrip edilmiştir. Avrupa Peyzaj Sözleşmesi çerçevesinde doğa ile uyumlu planlama ilkeleri benimsenmeli, sulak alanları koruma politikaları sadece bireysel habitatları değil, ekolojik bütünlük içinde ele alınmalıdır. Paris İklim Anlaşması’nın ortaya koyduğu hedefler doğrultusunda karbon yutak alanları olarak büyük rol oynayan sulak alanların korunması, iklim krizine karşı direncin artırılması açısından hayati bir gerekliliktir.

 

Sulak alanlar, atmosferdeki karbonun uzun vadeli depolanmasını sağlayarak iklim krizine karşı önemli bir tampon görevi üstlenmektedir. Sulak alan ekosistemleri, tropikal ormanlardan bile daha fazla karbon depolamakta ve bu özellikleriyle sera gazı emisyonlarının azaltılmasına büyük katkı sunmaktadır. Ancak bu alanların kurutulması, doldurulması veya bozulması durumunda, depolanmış karbon atmosfere geri salınarak iklim değişikliğinin etkilerini daha da şiddetlendirmektedir. Bu nedenle, sulak alanların korunması sadece su kaynakları ve biyolojik çeşitlilik için değil, aynı zamanda iklim değişikliğiyle mücadelede etkin bir strateji olarak ele alınmalıdır.

 

Sulak alanların kaybı, yalnızca ekolojik değil, aynı zamanda ekonomik ve toplumsal sonuçlar doğurmaktadır. Temiz su kaynaklarının azalması, tarımsal üretimin düşmesi, aşırı kuraklık ve taşkınların artması gibi etkiler, sulak alanların korunmasının bir tercih değil zorunluluk olduğunu göstermektedir. Doğal ekosistemlerin korunmasını önceleyen bilimsel ve bütüncül politikalar üretilmediği takdirde, su krizi derinleşecek, iklim krizinin etkileri daha yıkıcı hale gelecektir.

 

2 Şubat Dünya Sulak Alanlar Günü’nde, sulak alanların korunması, restorasyonu ve sürdürülebilir yönetimi konusunda bütüncül politikaların hayata geçirilmesini, doğa tabanlı çözümler ve peyzaj tabanlı şehircilik ilkelerinin benimsenmesi gerektiğini bir kez daha tekrarlamaktayız.

 

TMMOB Peyzaj Mimarları Odası olarak sulak alanların korunması için mavi ve yeşil altyapı uygulamalarının yaygınlaştırılması, suyun doğal döngülerine uygun şekilde yönetilmesi ve kent içinde ekosistem hizmetlerini destekleyecek projelerin teşvik edilmesi gerektiğini ilgili kurum ve kuruluşlara tekrar hatırlatır, gelecek nesillere yaşanabilir bir dünya bırakmak için doğayı tahrip eden değil, onunla uyum içinde olan bir anlayış benimsenmesi için çalışma ve mücadelemizi sürdürdüğümüzü üyelerimiz ve kamuoyuna bildiririz.

 

TMMOB Peyzaj Mimarları Odası

16. Dönem Yönetim Kurulu