Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın Bayındırlık Bakanlığı'ndan istediği, Bakanlığın da TMMOB'den görüş sorduğu "ABD'nin ikili taviz talebinde enerji hizmetlerine ilişkin olarak CPC "8675 Related scientifıc and technical consulting services" alt sektöründe taahhüt üstlenilmesi ile bilgisayar ve ilgili hizmetlerde, yabancı bilgisayar mühendislerinin sınır ötesi hizmet sunum şekli kapsamında hizmet sunabilmeleri için Türk Mühendis ve Mimarlar Odası'na üye olmaları gerektiğine dair dipnotun, söz konusu şartın yerine getirilmesinin uygulamada zor olması nedeni ile kaldırılmasına" yönelik talebe yanıt verildi.

04.08.2006

BAYINDIRLIK VE İSKAN BAKANLIĞI
Teknik Araştırma ve Uygulama Genel Müdürlüğü
ANKARA


İlgi: B.09.0.TAU 0.76.00.06 /1466-5489 sayı ve 01.08.2006 tarihli, Müteahhitlik Hizmetleri, Enerji Hizmetleri, Mimarlık ve Mühendislik Hizmetleri, Bilgisayar ve İlgili Hizmetler konulu yazınız

İlgi yazı ile Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı'nın 17.07.2006 tarih ve B.02.1.HM.0.BAK.07.01/GATS-38315 sayılı yazısı ve ekleri tarafımıza gönderilerek anılan sektörlere ilişkin söz konusu taleplerin mevcut mevzuatımız çerçevesinde yerine getirilip getirilemeyeceği hakkında görüş ve önerilerimizin bildirilmesi istenmektedir.

Söz konusu talepler 6235 sayılı TMMOB Yasası ve 3458 sayılı Mühendislik ve Mimarlık Hakkında Kanun'a aykırıdır.

Öncelikle 3458 sayılı Mühendislik ve Mimarlık Hakkında Kanun'un 1. maddesinde,

"Türkiye Cumhuriyeti hudutları dahilinde mühendislik ve mimarlık unvan ve salahiyeti ile sanat icra etmek isteyenlerin aşağıda yazılı vesikalardan birini haiz olmaları şarttır:

a. Mühendislik veya mimarlık tahsilini gösteren Türk yüksek mekteplerinden verilen diplomalar;

b. Programlarının yüksek mühendis veya mimar mektepleri programlarına muadil olduğu kabul edilen bir ecnebi yüksek mühendis veya yüksek mimar mektebinden diploma almış olanlara usulüne tevfikan verilecek ruhsatnameler;

c. Türk Teknik Okulu mühendis kısmı ile programlarının buna muadil olduğu kabul edilen memleket dahilindeki diğer mühendis veya mimar mekteplerinden verilen diplomalar;

Programlarının Türk Teknik Okulu Mühendis kısmı programlarına muadil olduğu kabul olunan bir ecnebi mühendis veya mimar mektebinden diploma almış olanlara usulüne tevfikan verilecek ruhsatnameler."

hükmü yer almaktadır.

Buna göre, yabancı üniversitelerden mühendis veya mimar unvanıyla diploma almış olanların Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde bu unvanlarını kullanabilmeleri için, tamamlamış oldukları öğretim programının, ülkemiz üniversitelerinden verilenlerle denk olduğunun kabulü gerekmektedir. Akademik yeterlilik şartı olan bu denkliği tespit etme görevi ise, 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanunu'nun 7. maddesinin p bendine göre, Yükseköğretim Kurulu'na verilmiştir.

Diğer yandan, 6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu'nun 33. maddesinin birinci fıkrasında;

"Türkiye'de mühendislik ve mimarlık meslekleri mensupları mesleklerinin icrasını iktiza ettiren işlerle meşgul olabilmeleri ve mesleki tedrisat yapabilmeleri için ihtisasına uygun bir odaya kaydolmak ve azalık vasfını muhafaza etmek mecburiyetindedirler."
denilmiştir.

Akademik yeterliliğini ispat eden yabancı mühendis ve mimarların Türkiye'de çalışabilmelerine yönelik düzenleme ise, anılan kanunun 34, 35, 36 ve 38. maddelerde yapılmıştır. Buna göre, 34 ve 35. maddeler kapsamında Türkiye'ye iş yapmak üzere gelen yabancı meslek mensuplarının ülkemizde bir aydan fazla kalmaları halinde, 36. madde gereği ilgili odaya geçici üye olmaları zorunlu tutulmuştur.

Yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri, ülkemiz vatandaşı ya da yabancı ülke vatandaşı mühendis ayrımı yapılmaksızın, Türkiye'de faaliyet gösterecek olan bütün meslek mensuplarına eşit şekilde uygulanmaktadır. Bu şartları yerine getirmeyenler belirtilen hizmeti sunamayacağı gibi, bu kurallar kamu düzenine ilişkindir. Meslek mensuplarından bir kısmına bu kuralların uygulanmaması, hem eşitsizlik ve haksız rekabet yaratacağı gibi, hem de Anayasa’nın 135. maddesinde yer alan kamu kurumu niteliğinde bir meslek kuruluşu olan Birliğimize verilen kamusal görevler zaafa uğrayacaktır.

Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde mesleki faaliyette bulunmak, teknolojinin bugün ulaştığı boyutlar düşünüldüğünde, yalnızca meslek mensubunun ülkeye gelerek çalışması şeklinde yorumlanamaz. Sınır ötesi hizmet sunumlarında (Mode 1) da, esasen ülkemiz içerisinde bir mühendislik faaliyeti yapılması söz konusudur. Bir meslek mensubunun ülkemize yönelik hizmeti yurt dışında dahi üretmesi, meslek kurallarına ve yükümlülüklerine uymasını zorunlu kılacaktır. İster yurt dışında hazırlansın ister yurt içinde özellikle imza sorumluluğu alınan yazılım programlarının mesleki ve kurumsal kabulü açısından bu şart önem kazanmaktadır. Dipnotun kaldırılması durumunda, sunulan hizmetin mesleki sorumluluğunda boşluk olacağı bilinmelidir. Ayrıca bu konuda hukuki düzenleme çalışmaları devam etmekte olup, ileride mesleki düzenlemenin yapılması ve dipnotun kaldırılması durumunda taahhüt listesine yeni ekleme yapılamayacağı için sıkıntı doğacağı da düşünülmektedir.

Tüm mühendislik ve mimarlık alanlarında olduğu gibi, bilgisayar mühendisliği alanında da çeşitli kısıtlar ve yükümlülükler bulunması ve ileride yeni hukuki düzenlemelerin yapılması doğaldır. Bu nedenle, ilgi yazıda belirtilen dipnotun korunması mesleki faaliyet açısından gerekli bulunmaktadır.

İlgi yazı eklerinde belirtildiği gibi, yabancı ülke vatandaşı mühendislerin Birliğimize bağlı odalara üyeliklerinin uygulamada zor olması da söz konusu değildir. Ülkemiz vatandaşı mühendis ve mimar da, aynı şartı yerine getirerek ülke içerisinde hizmet sunmaktadır. Yabancı ülke vatandaşı mühendis ve mimarlar çalışma izin belgesini almakta, bu aşamadan sonra bir ay içerisinde ilgili meslek odasına üye olmaktadırlar. Odaya üyelik sürecinin, ilgililerin yerine getiremeyecekleri ya da zorlanacakları herhangi bir yükümlülük içermemesi yanında, hizmet ticaretini engelleyici veya sınırlandırıcı bir yönü de bulunmamaktadır. Meslek odasına kayıtlı pek çok yabancı ülke vatandaşı mühendis olması nedeniyle bunun yerine getirilemeyen bir şart olmadığı düşünülmektedir. Yabancı ülke vatandaşı mühendislerin Odalara üye olurken ödeyecekleri aidat miktarındaki farklılık ya da oda organlarına seçilememe gibi kısıtlar bulunması nedeniyle de, yapılacak taahhütlerde bu mevzuata bir dipnotla atıfta bulunulmasının gerekli olduğu düşüncesindeyiz.

Ülkemizde yürürlükte olan hukuki mevzuata aykırı olması yanında, mühendislik ve mimarlık mesleğinin gelişmesi ile genel menfaatlerine zarar verecek nitelikteki önerinin kabul edilmeyerek, ülkemiz adına taahhütte bulunulması gerekmektedir. Türkiye'de iş yapacak meslek mensuplarının Birliğimiz ve bağlı odaların bütün kurallarına uymaları gerektiği önemle vurgulanmalıdır.

Hizmet Ticareti Genel Anlaşması kapsamında taahhüt üstlenmenin ülkemize zaten pek çok sıkıntı getirmektedir. Bunun da ötesinde, yapılan anlaşmalarda yabancı ülke vatandaşı meslek mensuplarına ülkemiz vatandaşlarından daha ayrıcalıklı hakların ülke içi mühendislik hizmetlerinde dahi tanınması, meslek alanımızı dejenere edecek ve bir uluslar arası anlaşmadan aleyhimize olabilecek bütün sonuçların gerçekleşmesine yol açacaktır ve kamu yararı ilkesi zarar görecektir.

Bu çerçevede; Amerika Birleşik Devletleri'nin ülkemizden talebi olan Mode 1 deki ilgili Meslek odasına üyeliğin kaldırılması istemi uygun bulunmamaktadır.

Bilgilerinize sunarız.

Saygılarımızla.


Hakan Genç
Genel Sekreter Vekili Y.


BAKANLIĞIN TMMOB'DEN TALEBİ:

T.C.
BAYINDIRLIK VE İSKAN BAKANLIĞI
Teknik Araştırma ve Uygulama Genel Müdürlüğü


Sayı : B.09.0.TAU.0.76.00.06- 1466 - 5489 UK-DTÖ
Konu : Müteahhitlik Hizmetleri, Enerji Hizmetleri, Mimarlık ve Mühendislik
Hizmetleri, Bilgisayar ve İlgili Hizmetler


1 AĞUSTOS 2006

TÜRK MÜHENDİS VE MİMAR ODALARI BİRLİĞİNE
(Atatürk Bulvarı No:131 Kat:9 Bakanlıklar 06640 ANKARA)

İlgi : Başbakanlık Hazine Müsteşarlığının 17.07.2006 tarih ve B.02.1.HM.0.BAK.07.01/GATS-38315 sayılı yazısı.

İlgi yazı ve ekleri ile Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ)'nde devam etmekte olan hizmet ticareti müzakereleri kapsamında, 28 Haziran 2006 tarihinde Amerika Birleşik devletleri (ABD)'nin çeşitli hizmet sektörlerine ilişkin ülkemize yönelik ikili taviz talebinde, müteahhitlik hizmetleri ile ilgili olarak CPC "511 Pre-erection work at construction sites", "515 Special trade construction work" ve "518 renting services related to equipment for construction or demolition of buildings or civil engineering works with operatör" alt sektörlerinde, mimarlık ve mühendislik hizmetleri ile ilgili olarak CPC "8673 Integrated engineering services" alt sektöründe taahhüt üstlenilmesi istenildiği belirtilmektedir.

İlgi yazıda ayrıca, ADB'nin ikili taviz talebinde enerji hizmetlerine ilişkin olarak CPC "8675 Related scientifıc and technical consulting services" alt sektöründe taahhüt üstlenilmesi ile bilgisayar ve ilgili hizmetlerde, yabancı bilgisayar mühendislerinin sınır ötesi hizmet sunum şekli kapsamında hizmet sunabilmeleri için Türk Mühendis ve Mimarlar Odası'na üye olmaları gerektiğine dair dipnotun, söz konusu şartın yerine getirilmesinin uygulamada zor olması nedeni ile kaldırılmasının istenildiği bildirilmektedir.

Bu çerçevede, yazımız ekinde yer alan, anılan sektörlere ilişkin söz konusu taleplerin mevcut mevzuatımız çerçevesinde yerine getirilip getirilemeyeceği ile ülkemiz taahhüt listesinin bilgisayar ve ilgili hizmetlere ilişkin bölümündeki hususlara ilişkin görüş ve önerilerinizin 03 Ağustos 2006 tarihine kadar Bakanlığımıza bildirilmesi hususunda bilgilerinizi ve gereğini rica ederim.

Köksal AKTEPE
Bakan a.
Genel Müdür Yardımcısı

EKLER:
1 - İlgi yazı ve ekleri (3 sayfa)

DAĞITIM:
- Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliğine (TMMOB),
- TMMOB - Elektrik Mühendisleri Odası Başkanlığına.


T.C.
BAŞBAKANLIK
Hazine Müsteşarlığı
SAYI :B.02.1.HM.0.BAK.07.01/GATS
KONU: Müteahhitlik Hizmetleri, Enerji Hizmetleri, Mimarlık ve Mühendislik Hizmetleri,
Bilgisayar ve İlgili Hizmetler
17.01.06*38315
İVEDİ/SÜRELİ
BAYINDIRLIK VE İSKAN BAKANLIĞINA
(Teknik Araştırma ve Uygulama Genel Müdürlüğü
Yatırım Projeleri ve Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı)
Dünya Ticaret Örgütünde (DTÖ) devam etmekte olan hizmet ticareti müzakereleri kapsamında, 28 Haziran 2006 tarihinde Müsteşarlığımıza iletilen ve ilişikte bir örneği gönderilen Amerika Birleşik Devletleri (ABD)'nin çeşitli hizmet sektörlerine ilişkin ülkemize yönelik ikili taviz talebinde, müteahhitlik hizmetleri ile ilgili olarak CPC "511 Pre-erection work at construction sites", "515 Special trade constuction work" ve "518 Renting services related to equipment for construction or demolition of buildings or civil engineering works with operatör" alt sektörlerinde, mimarlık ve mühendislik hizmetleri ile ilgili olarak ise CPC "8673 Integrated engineering services" alt sektöründe taahhüt üstlenilmesi istenilmektedir.

ABD'nin ikili taviz talebinde ayrıca, enerji hizmetlerine ilişkin olarak CPC "8675 Related scientific and technical consulting services" alt sektöründe taahhüt üstlenilmesi ile bilgisayar ve ilgili hizmetlerde, yabancı bilgisayar mühendislerinin sınır ötesi hizmet sunum şekli kapsamında hizmet sunabilmeleri için Türk Mühendis ve Mimarlar üdasına geçici üye olmaları gerektiğine dair dipnotun, söz konusu şartın yerine getirilmesinin uygulamada zor olması nedeniyle, kaldırılması istenilmektedir.

Bilindiği üzere, 13-18 Aralık 2005 tarihlerinde Hong Kong'da gerçekleşen VI. Bakanlar Konferansına ilişkin olarak yayımlanan bildiride, DTÖ'de devam etmekte olan hizmet ticareti müzakereleri kapsamında üye ülkeler tarafından hazırlanacak gözden geçirilmiş ikinci tekliflerin, 31 Temmuz 2006 tarihi itibariyle DTÖ'ye sunulmaya başlanması öngörülmekte olup, ülkemizin ikinci gözden geçirilmiş teklifi hazırlık çalışmaları da bu çerçevede Müsteşarlığımız koordinasyonunda yürütülmektedir.

Bilgileri ile ülkemizin gözden geçirilmiş teklifi hazırlık çalışmalarında da kullanılmak üzere, ABD'nin anılan sektörlere ilişkin söz konusu taleplerinin mevcut mevzuatımız çerçevesinde yerine getirilip getirilemeyeceği ile ülkemiz taahhüt listesinin bilgisayar ve ilgili hizmetlere ilişkin bölümünde sınır ötesi hizmet sunum şekline yönelik olarak yer alan bahsekonu dipnotun uygulanabilirliğinin olup olmadığına ilişkin görüşlerinizin, en geç 4 Ağustos 2006 tarihine kadar Müsteşarlığımıza bildirilmesi hususunda gereğini arz ederim.


Mehmet AÇIKEL
Müsteşar a.
Genel Müdür

EKLER:
EK-1 Taviz talebinin ilgili bölümüm (1 adet-2 Sayfa)