Odamız ve TMMOB Mimarlar Odası ile birlikte Ilısu Baraj Projesi'nin(Hasankeyf) Çevre Etki Değerlendirmesinden (ÇED) muaf tutularak inşa edilmesine karşı başlatmış olduğumuz hukuk sürecinde Danıştay, bilimsel ve teknik gerekçelerimizi haklı bularak yürütmeyi durdurma kararı vermiştir.

Danıştay, Çevre Kanunu ve ÇED yönetmeliğine uygunluk görülmediği gerekçesiyle Ilısu baraj ve HES projesine yürütmeyi durdurma kararı verdi

Odamız ve TMMOB Mimarlar Odası ile birlikte Ilısu Baraj Projesi‘nin (Hasankeyf) Çevre Etki Değerlendirmesinden (ÇED) muaf tutularak inşa edilmesine karşı başlatmış olduğumuz hukuk sürecinde bilimsel ve teknik değerlendirmelerimizi haklı bularak yürütmeyi durdurma kararı alan Danıştay 14. Dairesi, 7 Ocak 2013 tarihinde kararı Odamıza tebliğ etmiş bulunmaktadır.

Ilısu Baraj projesi, 1993‘te yürürlüğe giren ÇED yönetmeliğinden önce yatırım programına alındığı gerekçesiyle ÇED‘den muaf tutularak inşa edilmeye başlanmıştı. 2011‘de Çevre Mühendisleri Odası‘nın ÇED Yönetmeliğinin muafiyetleri düzenleyen geçici 3. Maddesi ile ilgili itirazı Danıştay tarafından kabul edilmişti.

Barajın Türkiye‘nin önemli doğal ve kültürel alanlarından birisi olan Dicle Vadisi ve tarihi Hasankeyf‘i sular altında bırakacak olması nedeniyle ÇED yönetmeliğine uygun olarak inşa edilemeyeceğinin farkında olan Çevre ve Orman Bakanlığı, 14 Nisan 2011 tarihinde ÇED Yönetmeliğini yeniden düzenleyerek Ilısu baraj projesini tekrar ÇED muafiyeti kapsamına aldı. Bakanlığın ardından Başbakanlık da 4 Nisan 2012 tarihli Resmi Gazete‘de yayınlanan 2012/10 sayılı genelgesi ile Ilısu baraj projesinin gerçekleşmesi için malzeme ocakları, bağlantı yolları, enerji nakil hatları gibi projenin inşaatı için gerekli tüm altyapı ve üstyapı inşaatlarının da ÇED‘den muaf tutulmasina karar verdi.

Bunun üzerine, TMMOB Peyzaj Mimarları Odası ve  Mimarlar Odası 2012 yılının Mayıs ayında yeni bir hukuk süreci başlatarak  Başbakanlığın Ilısu barajı ve HES projesine ilişkin bu genelgesinin 7. maddesinin iptal edilmesi ve öncelikle yürütmeyi durdurma kararı alınmasını talep etmiş bulunmaktayız. Danıştay 14. Dairesi, TMMOB Odaları olarak yapmış olduğumuz başvuruyu haklı bularak Ilısu Baraj projesine ÇED zorunluluğu getirilmesi ve yürütmenin durdurulması kararı aldı.

Karar, Odamıza 7 Ocak 2013 tarihinde tebliğ edildi.

UNESCO Dünya Kültür Mirası kriterlerinin onda dokuzunu sağlayan dünyadaki tek yer olan Hasankeyf ve Dicle Vadisi‘nin korunmasının önündeki en büyük engel olan Ilısu baraj projesi ile Türkiye‘nin üstünde baraj bulunmayan son doğal nehri Dicle ile 12 bin yıllık Hasankeyf‘i tehdit etmektedir. Ilısu baraj projesinin ulusal ve uluslararası kanunlar ve sözleşmelere tamamen aykırı olduğunu bilen biz peyzaj mimarları olarak, büyük bir doğal varlık ve kültürel bir yıkıma sebep olacak Ilısu barajı projesinin cevre etki değerlendirmesi sürecinden geçmeden ve olumlu ÇED kararı alınmadan inşa edilemeyeceğinin Danıştay tarafından karara bağlanmış olması son derece önemli bulmaktayız. Bu kararla, sadece altyapı ve üst yapı tesisleri değil aynı zamanda enerji nakil hatlarının da ÇED‘i olmadan projenin yürümeyeceği bir kez daha anlaşılmış olup, ekolojik ve kültürel eşiklerin planlaması olmadan yapısal bir tesise gidilemeceği yönünde alınan bu karar ile peyzaj mimarlığı disiplinin analiz-haritalama ve koruma yöntemleri olmaksızın bir işlem yapılmaması, Avrupa Peyzaj  Sözleşmesinin Genel Hükümlerinin uygulanması yönünde ki tüm sorumluluklarımız ve Hasankeyfin doğal ve kültürel peyzaj değerlerinin geleceğe taşınmasındaki  görevimizi yerine getirmeye devam etmek üzere  Yürütmeyi Durdurma kararının Çevre ve Şehircilik ile Orman ve Su İşleri Bakanlıkları tarafından ivedilikle uygulanmasını talep etmekteyiz.