John Locke‘un "hukukun bittiği yerde tiranlık başlar" deyişini hatırladığımız gün kuşkusuz bugünün Türkiye‘sinde ve özellikle Ankara‘sında yaşanan tiranlığın bu denli hukuk tanımaz olabileceğini düşünmemiştik.

 TMMOB PEYZAJ MİMARLARI ODASI
GENEL MERKEZ BASIN BİLDİRİSİ

09.09.2008, Ankara

    BASINA VE KAMUOYUNA

  ANKARA‘DA HUKUKUN BİTTİĞİ YERDE, KATLIKAVŞAK İNŞAATLARI BAŞLAR...

John Locke‘un "hukukun bittiği yerde tiranlık başlar" deyişini hatırladığımız gün  kuşkusuz bugünün Türkiye‘sinde ve özellikle Ankara‘sında yaşanan tiranlığın bu denli hukuk tanımaz olabileceğini düşünmemiştik. Keza Locke‘un sözlerinin, hukukun da tiranlığın iktidarını pekiştireceği kararları aldığı, kamu yararı ile takdir yetkisini kullanarak müdahalede geç kaldığı günlerin yaşandığı bu kentten yükselen tarih ve doğa kıyımını durdurun haykırışlarına sahne olabileceğini de varsaymamıştık. Ama öyle oldu. TCDD Gar Meydanı değil, Cumhuriyetin temel değerleri, planlama ve estetik anlayışı 35 günde tiranlık eliyle yerle bir edildi.

Oysa katlı kavşaklar ile ulaşım düzeni tarumar edilen Ankara‘nın el değmemiş sayılı alanlarından birisi olan TCDD Gar Meydanı‘nda bir düzenlemenin yapılacağı uzun zamandır kulislerde konuşuluyordu. Ankara halkı bu saldırıya da hazırdı. Bu durumun gerçekliği Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından hazırlanan planların 11 Mayıs 2007 tarihinde Ankara Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu onayına sunulması ve planların kabul edilmesi ile fark edildiğinde haksız ve kamu menfaatlerine aykırı karara karşı TMMOB Peyzaj Mimarları Odası ve TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi tarafından Temmuz 2007‘de hayır demek için ilk dava açıldığında kuşkusuz hiç kimse mahkemenin keşif ve bilirkişi incelemesi için 14 ay bekleyeceğini ihtimal dahi vermiyordu. Ama öyle oldu. Mahkeme 14 ay bekledi, 2 adli tatilin yanı sıra sayısız karar verdi. Kararlar her seferinde bir öncekinde gönderilmeyen belgeleri bir kez daha istemek ile ilgili idi. Mahkeme bu sürede işlemin yürütmesini durdurmayı hiç ama hiç düşünmedi...

İkinci darbe Temmuz ayında geldi. Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı‘nın 11.7.2007 tarih ve 1799 sayılı kararıyla tadilen onaylanarak kabul edilen TCDD 1/1000 ve 1/5000 ölçekli planları askıya çıktı. Planların iptali için TMMOB Peyzaj Mimarları Odası ve TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi tarafından Ağustos 2007‘de açılan davada ise, davalı idarenin yapılan itirazların Belediye Meclisi‘nde değerlendirilmediğinden ortada kesinleşmiş bir plan olmadığına ilişkin yalanı ile kesinleşmeyen plana karşı dava açılamayacağı gerekçesi ile reddedildiğinde Ankara Büyükşehir Belediyesi‘nin de yetkilileri aracılığı ile alenen yalan söyleyebileceğini de görmüş olduk. Oysa itirazların görüşülmediğinin mahkemeye yazılı olarak bildirildiği tarihte yapılan tüm itirazların reddedilmiş ve plan kesinleşmiş olduğu belgeler ile de sabitti. Dava Danıştay‘da temyiz edildi. 8 ay geçti, TCDD Gar Meydanı yol oldu. 

Ankara Büyükşehir Belediyesi‘nin önü açılmıştı bir kere. Ankaralıya meydan okuma da bu cesaretle daha büyük bir hal aldı. İhaleye çıkıldı. İhale bir kez gerekçesiz ertelendi, ikincide istekli üzerine bırakıldı. Ankara Büyükşehir Belediyesi Fen İşleri Dairesi Başkanlığı tarafından Gar Kavşağında Köprülü Kavşak inşaatına 13.04.2008 tarihinde saat 07.00 itibariyle başlanıldığında Ankara‘nın ana ulaşım aksı onarılmaz bir biçimde kırıldı ve trafik haftalarca felç oldu. TMMOB Peyzaj Mimarları Odası ve TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi önderliğinde TMMOB Çevre Mühendisleri Odası, TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası, Ankara Barosu ve BTS Taşımacılık Sendikası tarafından kavşak ihalesi ile birlikte 1/1000 ve 1/5000 ölçekli planlarının iptali için 3. kez dava açıldı. Açılan davaya rağmen mahkeme yürütmeyi durdurma talebini görüşmek için dosyayı incelemeye aldı. Bu sırada mahkeme heyetince bu yoldan sayısız kez geçildi, söylendikleri duyuldu ama yürütmenin durdurulduğu duyulmadı. İnceleme 5 ay sürdü. Hala da sürüyor. TCDD Gar Meydanı ise "tiranın dava açacaklarını biliyordum, bu yüzden elimizi çabuk tuttuk" sözü ile 35 günde tamamlandı.  

Temmuz 2007‘de açılan ilk davanın keşif tarihi mahkemece 10 Eylül 2008 olarak belirlendiğinde bugün artık iş işten geçmişti. 10 Eylül‘de damla kendini tamamlayacak ve Ankara sayısı binleri aşan ve çerçevelenip duvarları aşan kazanılmış mahkeme kararlarına altlık olabilecek bir keşif ve bilirkişi incelemesine daha ev sahipliği yapacak. 10 Eylül 2008, saat 10.30‘da TCDD Gar Meydanı‘nda saatler duracak ve herkes belki de bir kez daha uygulanamayacak bir karara yön verecek teknik görüşü oluşturacak bilirkişilere katlı kavşak ile tarihi kimliği yok edilen meydana yüzünü döndüğünde müstehzi bir ifade ile bakacak ve soracak. 14 ay sonra mı?

Ancak TMMOB Peyzaj Mimarları Odası  bu kez haklı bakmayacak. Ülkemizde hukukun ne denli geç işlediğini ve vereceği kararın hayatta hiçbir karşılığının olmadığını daha kuvvetli haykıracak, sesinin bir umut, çaktığı kıvılcımın bir başlangıç olması için sesini daha çok yükseltecek, başından buyana kamuoyu gündemine taşıdığı, kavşak yapımı sırasında kesilen ağaçlar için Mahkeme önünde derhal yürütmeyi durdurma kararı verilebilmesi için adeta yalvardığımız mahkemenin keşfine katılmayacak. Dosyadan çekilecek ve tiranlık karşısında kent ve kamu yanında tedbir kararı dahi vermeyen mahkemelerin hukukunu  kamuoyuna anlatacak.

10 Eylül günü hiçbir şey eskisi gibi olmayacak. Calamanderi‘nin "hiç kimse onu bulandırmadığı ve ihlal etmediği sürece hukuk, teneffüs ettiğimiz hava gibi görünmez ve tutulmaz bir şekilde etrafımızı kapladığı günlerin uzakta kaldığı ve bulanıklıkta gözün gözü görmediği" süreçlerin yaşandığı  Ankara‘da,  35 günde göz göre inşaatı tamamlanan ve bir inat eseri olarak tiranlıkta dünya rekorunu kırdığını  yazılı basına açıklayan ve Ankara‘nın göğsüne hançer gibi saplanan kavşağa ve getirdiği düzene bilirkişi heyetinin keşif yaptığı saatlerde, TMMOB Peyzaj Mimarları Odası derdini sokağa anlatıyor, kent dokularının toplumsal hafızaları yeniden ürettiğine inanan, kent kimliklerinin oluşmasına katkı sağlayan demokratik güçlerle birlikte hukuku Ankara‘ya şikayet ediyor olacak. 

TMMOB Peyzaj Mimarları Odası haklı bu kez susmayacak, daha çok haykıracak...

TMMOB
Peyzaj Mimarları Odası
Yönetim Kurulu