İş Güvenliği Uzmanlığı ile ilgili Kanun Değişikliği TBMM Genel Kurulu‘nca 12 Temmuz 2013 tarihinde onaylanmış ve iş güvenliği uzmanı: "Usul ve esasları yönetmelikle belirlenen, iş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş, iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip, Bakanlık ve ilgili kuruluşlarında çalışma hayatını denetleyen müfettişler ile mühendislik veya mimarlık eğitimi veren fakültelerin mezunları ile teknik elemanı ifade eder" şeklinde tanımlanmıştır. Değişiklik, henüz Cumhurbaşkanı tarafından onaylanıp yürürlüğe girmemiştir

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU‘NDA İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI TANIMI AÇILAN DAVALAR VE YAPILAN İDARİ BAŞVURULARLA SÜRDÜRDÜĞÜMÜZ HAKLI MÜCADELEMİZ SONUCU DEĞİŞMİŞTİR.

İş Güvenliği Uzmanlığı ile ilgili Kanun Değişikliği TBMM Genel Kurulu‘nca 12 Temmuz 2013 tarihinde onaylanmış ve ise iş güvenliği uzmanı: "Usul ve esasları yönetmelikle belirlenen, iş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş, iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip, Bakanlık ve ilgili kuruluşlarında çalışma hayatını denetleyen müfettişler ile mühendislik veya mimarlık eğitimi veren fakültelerin mezunları ile teknik elemanı ifade eder" şeklinde tanımlanmıştır. Değişiklik, henüz Cumhurbaşkanı tarafından onaylanıp yürürlüğe girmemiştir.

 
Kanun maddesi değişikliği ile peyzaj mimarlarının iş güvenliği uzmanlığı ile ilgili tartışmalar sona erdirilmek üzere sonuca gidilmektedir.

Odamızın yaklaşık beş yıldır sürdürmekte olduğu ve her bir adımı üyelerimizle çalışma sürecinin başladığı gün itibari ile paylaşmakta olduğu İş Güvenliği Uzmanı olarak hizmet üretimi konusunda son aşamaya gelinmiş bulunulmaktadır. BU günlerde TBMM den Cumhurbaşkanlığı onayına sunulmuş olan Kanun değişikliği teklifinin hazırlık aşamalarında Odamız ve Hukuk Müşavirliği imzacı milletvekilleri ile birlikte çalışarak değişiklik gündemine fiili olarak müdahale etmiştir. Onaylanma sürecini takip etmekte olan Odamız, olası uygulama da karşılaşılacak idari  / yorumlama konularında bir sorun olmaması konusunda da gündemi titizlik ile izlemeye  devam etmektedir.

Tüm üyelerimizce de bilindiği gibi, mesleğimizin uğraş alanlarının tariflenmesi ve kamu ile paylaşılması yönünde geliştirilen mesleki politikalar   ve meslektaşlarımıza oluşturulacak istihdam alanı olarak önemli olduğunu düşündüğümüz, "İş Sağlığı ve Güvenlik Kanunu" ve uygulama yönetmeliklerinin yakın takibi üzerine uzun soluklu bir uğraş verilmiş ve Oda-Üye birlikte karar alma-birlikte üretmek anlamında Oda Yönetim Kurulu‘muzca da son derece değerli bulunan bir çalışma gerçekleştirilmiştir.

Odamız, Bakanlık ve yetkili kurumları ile görüşmeler ve kamu yönetimlerine mesleki tüm belge ve bilgileri sunma çalışmalarının yanı sıra üyelerimize de her adımından bilgilendirdiğimiz hali ile İş Güvenliği Uzmanlığı ve peyzaj mimarlığı mesleğinin tanımlanması yolunda ikinci bir müdahale aracı  ve kamuoyu tanınırlığının sağlanması amaçlı hukuk mücadelesini de söz konusu çalışmalarının önemli bir yol haritası olarak belirlemiş ve peyzaj mimarlarının iş sağlığı ve güvenliği uzmanlığı eğitimlerine katılıp açılacak sınava girmeleri ve bu alanda istihdam edilmeleri için 2011 yılında açtığımız üç dava ile yargı sürecini başlatmış olup, bu üç dava da lehimize sonuçlanmıştır.

Amacımız, üç ayrı durumda başvuru ve engellemeleri yapılmış konuyu yargıya taşımak ve bilimsel ve teknik anlamda görünürlüğünün sağlanması olmuştur. Üç üyemizden vekalet alınarak,  Odamız Hukuk Müşavirliği‘ne yetki verilerek takip edilen davalar kazanılmış ve  kazanılan davalarda alınan iptal kararları ile emsal yaratarak hukuki bir gerekçesi olmadığı halde yalnızca fakülte ve bölüm ayrımı yapılarak bu eğitimlere katılımı engellenen tüm Peyzaj Mimarlarının bu alandaki mağduriyetinin sona erdirilmesiydi. Ancak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tıpkı Kanun‘un ifadesinin yorumunda olduğu gibi hatalı bir yorumla, alınan bu üç iptal kararını tüm Peyzaj Mimarlarını etkileyebilecek nitelikte emsal karar olarak yorumlamayıp, yetkilendirdiği eğitim kurumlarına yaptığı 03.01.2013 tarihli 51 nolu bilgilendirme duyurusu ile: "Peyzaj mimarlarının ancak kendileri hakkında yetkili mahkemeler tarafından verilmiş olan kararları ibraz etmeleri halinde eğitime katılabilecekleri, bu durumun sadece adına yargı kararı düzenlenmiş olanları kapsadığını, tüm peyzaj mimarlarına şamil bir durum olmadığını" bildirmiş; bu nedenle ancak açılacak bireysel davalarla Peyzaj Mimarlarının bu alanda istihdamı sağlanabilir hale gelmişti.

Nihayet 2012 ve 2013 yıllarında Peyzaj Mimarları Odası Hukuk Müşavirliğimiz tarafından Peyzaj Mimarları adına açılan davalar ile bu süreç ilerletilmiş, alınan iptal kararları ile davacıların iş sağlığı ve güvenliği uzmanlığı eğitimine ve akabinde açılacak iş sağlığı ve güvenliği uzmanlığı sınavlarına katılabilmesini sağlayacak olan "yürütmeyi durdurma kararlarına" ilişkin duyurulara yine Odamız web sayfalarında yer verilmiştir. Bu davalarda lehimize kararlar alınması için haftalarca ilgili Mahkemelerde mesai yapılmış ve olumlu kararlarla üyelerimizin birçoğu yıl içerisinde açılan sınavlara yetiştirilmiş ve mağdur olmaları engellenmiştir.

Peyzaj Mimarları Odası, bu süreçte davalara müdahale ederek davacı Peyzaj Mimarlarının iddialarını daha ileriye taşımış, temsil ettiği meslek disiplininin yasal tek temsilcisi sıfatı ile Peyzaj Mimarlarının haklı taleplerinin yanında olduğunu bir kez daha göstermiştir.

Açılan davalar ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı‘na odamız üyelerince iş sağlığı ve güvenliği uzmanlığı eğitimlerine ve akabinde açılacak sınava katılma talebiyle yapılan sayısız başvurular sonucunda 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu‘nun "iş güvenliği uzmanı" tanımını içerir 3. Maddesinin 1. Fıkrasının (f) bendi ile "teknik eleman" tanımını içerir aynı fıkranın (s) bendinin değiştirilmesi teklifini de içeren  Türkiye Büyük Millet Meclisi 24. Yasama yılının 2. döneminin son haftasında 478 Sıra Sayılı Bazı Kanun ve Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi görüşülmüş ve teklif 12.07.2013 tarihinde kabul edilmiştir.

Kanun‘un eski halinde iş güvenliği uzmanı: "İş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş, iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip mühendis, mimar veya teknik eleman" şeklinde tanımlanmaktayken kabul edilen teklif metninde ise iş güvenliği uzmanı: "Usul ve esasları yönetmelikle belirlenen, iş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş, iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip, Bakanlık ve ilgili kuruluşlarında çalışma hayatını denetleyen müfettişler ile mühendislik veya mimarlık eğitimi veren fakültelerin mezunları ile teknik elemanı ifade eder" şeklinde tanımlanmıştır. Değişiklik, henüz Cumhurbaşkanı tarafından onaylanıp yürürlüğe girmemiştir.

Türkiye‘deki üniversitelerde Peyzaj Mimarlığı bölümleri Güzel Sanatlar Fakültesi, Güzel Sanatlar ve Tasarım Fakültesi, Güzel Sanatlar, Tasarım ve Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Fakültesi, Mühendislik-Mimarlık Fakültesi, Mimarlık ve Tasarım Fakültesi, Ziraat Fakültesi ve Orman Fakültesi gibi çeşitli fakülteler altında eğitim veriyor olması, söz konusu değişikliğin yasalaşması sırasında "mühendislik veya mimarlık eğitimi veren fakültelerin mezunları" ifadesinin Güzel Sanatlar Fakültesi, Güzel Sanatlar ve Tasarım Fakültesi, Güzel Sanatlar, Ziraat Fakültesi ve Orman Fakültesi mezunu Peyzaj Mimarları açısından mağduriyetin devam edebileceği şeklinde yorumlanabileceği ve buna ilişkin çekincelerimiz dile getirilmiş, yaptığımız çalışmalara rağmen bu sorunun uygulama yorumu ile aşılacağı belirtilerek kanun değişikliği mühendislik veya mimarlık eğitimi veren fakültelerin mezunları ifadeleri şeklinde yasalaşmıştır. 

Daha önce de emsal mahkeme kararlarını göz önüne almayarak Peyzaj Mimarlarının "mimarlık" unvanına sahip olmadığı gerekçesiyle iş sağlığı ve güvenliği uzmanlığı eğitimine katılma ve akabinde açılacak sınava girme talepli idari başvuruları reddeden Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı‘nın bu kez "mühendislik veya mimarlık eğitimi veren fakültelerin mezunları" ifadesini nasıl yorumlayacağı, Kanun değişikliğinin Cumhurbaşkanı‘nın onayından geçmesinden sonra uygulamayla şekillenecektir.

Tüm bu açıklamalar ışığında üyelerimizle paylaşmak istediğimiz bir diğer konu ise, eğitim veren fakültelerimiz arasında bir AKADEMİK BÜTÜNLÜK olmayışıdır. Yukarıda da tüm üyelerimizle paylaşıldığı hali ile eğitim veren peyzaj mimarlığı bölümlerinin fakülteleri arasında AKADEMİK BÜTÜNLÜK olmayışı Odamız tarafından da mesleğimizin icrası yönünde belirsizlik zaman zaman da tanım zorluğu yaratması tespiti, Akademi camiamıza da sıklıkla tariflenmekte ve çözüm odağı olan akademi kurulları ve üniversite senatolarında  tartışmaya açılması sağlanmaktadır. Bu konuda ki gelişmeler üyelerimiz ile de paylaşılacaktır.

Belirtmek isteriz ki bu değişiklik, her türlü çekincemize rağmen Oda‘mız ve Hukuk Müşavirliğimizle dava açarak, görüşme ve toplantılara katılarak, idari başvurular yaparak haklı mücadelemize katkı sağlayan tüm Peyzaj Mimarlarının başarısıdır.

Bu aşamada, henüz Kanun değişikliği Cumhurbaşkanı‘nca onaylanmadığı için iş sağlığı ve güvenliği uzmanlığı eğitimine katılmak için idari başvuru yapmak isteyen Peyzaj Mimarı üyelerimiz herhangi bir hak kaybına uğramamak adına, değişiklik sonrası Kanun‘un uygulamasını görmek için beklemelidir. Konu ile ilgili tarafımıza yapılan başvurularla ilgili olarak, üyelerimize bu bilgilendirmeyi yapmaktayız.

 
İdari bir başvuru yapmış olup olumsuz cevap almış ve dava açma süresi başlamış olan Peyzaj Mimarlarının ise Kanun değişikliğinin onaylanmasının beklendiği süreçte dava açmak için tanınan süreler nedeniyle, herhangi bir hak kaybına uğramamak ve Kanun yürürlüğe girdikten sonra Bakanlığa yeni başvurular yaparak Kanunun Bakanlıkça yorumunun izlenmesi için, her aşamada Odamız ve Hukuk Müşavirliğimizle bu bilgileri paylaşmaları önem kazanmaktadır.

 
Sorunuz ve sorunlarınız için Odamız hukuk müşavirliği ile iletişime geçerek yaşadığınız olumlu/olumsuz gelişmeleri bizimle paylaşmanızı rica eder, bu süreç içerisinde gösterdiğiniz dayanışma için camiamız adına tüm üyelerimize teşekkür ederiz.

TMMOB PEYZAJ MİMARLARI ODASI
10. Dönem Yönetim Kurulu

HUKUK MÜŞAVİRLİĞİ İLETİŞİM: hukuk@peyzajmimoda.org.tr