Danıştay Sekizinci Dairesi, davaya konu olan yönetmelik maddesinde tanımlanan hizmetleri, mimarlık mesleğinin alt disiplini olarak gören düzenlemesine ilişkin "Mimarlık mesleğinin genel bir disiplin olarak...

 MESLEK ALANI İHLALLERİNE YARGIDAN DÜZENLEME 

TMMOB Mimarlar Odası Genel Kurulunca kabul edilerek Resmi Gazetede yayımlatılmak üzere Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliğine gönderilen Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Mimarlar Odası Serbest Mimarlık Hizmetleri Uygulama, Tescil ve Mesleki Denetim Yönetmeliğinin 5. maddesinin a bendinde sayılan mimari tasarım hizmetleri arasından "mimari iç mekan düzenleme ve donanımı tasarımı hizmetleri, mimari çevre tasarım hizmetleri, kentsel tasarım, koruma amaçlı imar planları, imar planlama çalışmaları hizmetleri" ile b bendinde sayılan mimari uygulama hizmetleri arasından "inşaat yönetimi ve yapı denetimi hizmetinin" çıkarılmasına ilişkin Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Yönetim Kurulunun 12.3.2005 gün ve 12 sayılı toplantısında aldığı kararın 115. maddesinin, mimarların maddede sayılan bu hizmetlere yönelik olarak eğitim aldığı, Birliğin böyle bir yetkisi bulunmadığı öne sürülerek iptali istemi ile açtığı ve Oda‘mızın da TMMOB yanında müdahil olduğu davanın "reddine" karar verildi.  

Danıştay Sekizinci Dairesi, davaya konu olan yönetmelik maddesinde tanımlanan hizmetleri, mimarlık mesleğinin alt disiplini olarak gören düzenlemesine ilişkin  "Mimarlık mesleğinin genel bir disiplin olarak bu hizmetlerin hepsini içerdiğinin kabulü; şehir planlama, iç mimarlık, peyzaj mimarlığı gibi bu hizmetlerin asıl uzmanlaşmış disiplinlerinin yok sayılması anlamına gelecektir ki, bu yaklaşımın bilimsel kurallarla örtüşmeyeceği açıktır." diyerek, TMMOB Yönetim Kurulunun bu hizmetlerin ilgili maddeden çıkarılması yönünde almış olduğu kararı haklı bulmuştur. Danıştay bu anlamda; oda tüzük, ana yönetmelik ve yönetmeliklerini yürürlükteki TMMOB Mevzuatına ve ilgili diğer kanuni düzenlemelere göre inceleyerek karara bağlamanın TMMOB‘nin görev ve yetkileri arasında olduğunu belirtmiştir.

Yargı ; "Çevre Düzenlemesi" diğer bir deyişle peyzaj, ayrı bir uzmanlık alanı olup, Peyzaj Mimarları Odasına üye meslek mensuplarının ihtisas alanını oluşturduğu " ve "Gelişmiş ülkelerdeki uzmanlaşmaya paralel olarak ülkemizdede mühendislik ve mimarlık alanları farklılaşarak ayrışmış ve yeni disiplin alanları oluşmuştur. Böylece şehir planlama, iç mimarlık, peyzaj mimarlığı gibi disiplinlerin mimarlık mesleğinden ayrılması sonucu, doğal olarak mimarlık mesleğinin sınırları daraltılmış ise de, Mimarlık hizmetleri yasalarla düzenlenmiş ve yetkilendirilmiş hizmetler olduğundan Mimarlar Odasının kendi yönetmeliğinde hizmet tanımları ve alanları yaratması, tek başına mimarlık hizmetini vermeye yetkili değildir." kararı ile bilimden yana, hukuktan yana olan yerini almıştır. 

Ancak; Danıştay kararındaki; "imar planı, kentsel tasarım, koruma amaçlı imar planı gibi hizmetleri üstlenecek asıl uzmanlık alanının şehir planlama meslek alanı olduğu konusu" olarak belirlenenler, özellikle "kentsel tasarım" konusu, tek bir meslek disiplini uzmanlık alanı olmayıp planlama/tasarım meslek disiplinlerinin ortak hareket ettiği bir eylemlilik alanıdır. Bunun gözden geçirilmesi önem taşımaktadır. 

Peyzaj Mimarları Odası olarak, yargı kararını mesleğimiz adına bir kazanım olarak görmek yerine, gereksiz sürdürülen tartışmalara son verecek bir karar olarak algılamaktayız. Şehir Plancıları Odasının, basına ve kamuoyuna duyurularında, "meslek alanlarına, uzmanlıklara ve yetkilere ilişkin bilimsel ve etik tartışmalara her zaman hazır olduğumuzu, eğitim ve uzmanlaşma yerine yönetmeliklere madde koyma yoluyla yetki sahibi olmanın ise her zaman karşısında olacağımızı kamuoyuna, üyelerimize ve basına saygıyla duyururuz." şeklindeki açıklamalarını desteklediğimiz, kentsel tasarımın sadece şehir plancılarına ait bir alan olmadığının ve meslek disiplinleri ile ilgili tüm bilimsel ve yasal düzenlemelerde de aynı hassasiyetle davranmalarını beklediğimizi bildiririz.