Koruma Altına Alınmış Taşınmaz Kültür Ve Tabiat Varlıklarını Ranta Devretmeyi Amaçlayan Milli Emlak Tebliği İptal Edildi...

 Önce, 12 Nisan 2006 tarihinde Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından "2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu‘nun 13 ve 14 üncü Maddeleri Gereğince Yürütülen İşlemlere İlişkin Yönerge" kabul edilmiş, ardından 13 Haziran 2006 tarihli Resmi Gazete‘de Maliye Bakanlığı‘nın Milli Emlak Genel Tebliği yayımlanmıştı. Yönerge ve Tebliğle hazineye ait korunması gereken kültür ve tabiat varlıklarının, sit alanlarının gerçek ve tüzel kişilere satışı, kiralanması, tahsis edilmesinin   alt yapısı oluşturulmaktadır.

Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yasası‘nın 13. Maddesindeki  devir yasağı kuralı, yönerge ve tebliğle  kamuya ait korunması gereken kültür ve tabiat varlığının gerçek ve tüzel kişilere devredilmesi   kural haline getirilmişti. Yasanın 14. maddesindeki "korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarının intifa haklarının devrini ve  kiraya verilmesini "kamu hizmetlerinde kullanılmak" ve "Kültür ve Turizm Bakanlığı‘nın izni" koşulu yönerge ve tebliğ ile ortadan kaldırılmıştı.

Bu işlemlerden Milli Emlak Tebliği, EGEÇEP üyelerinin açmış olduğu dava sonunda Danıştay 6.Daire 26.09.2007 tarih ve 2006/4933 E. 2007/5176 sayılı karar ile iptal edilmiştir;  "...arkeolojik , doğal, kentsel ve tarihi sit alanlarında kalan hazineye ait taşınmazların satışı, trampa edilmesi, kiraya verilmesi, irtifak hakkı ve kullanma izni tesisi devri, terk ve tahsisi konularında Kültür ve Turizm Bakanlığı‘nın izni alınmaması suretiyle kültür ve tabiat varlıklarının denetiminin anılan bakanlığın yetkisinden çıkartılmasına yönelik işlem hukuka aykırıdır..."

Danıştay kararı ile koruma amaçlı imar planı bulunan 1. ve 2. derece SİT alanlarında ve koruma amaçlı imar planı olmasa da 3. derece sit alanlarındaki hazine arazilerinin   taşınmazların, Kültür ve Turizm Bakanlığı izni olmadan, devredilmeleri ve  imara açılması suretiyle bir takım kişilerin ihya edilmesi önlenmiş, resmi ve özel kuruluşlarca zorunlu durumlarda yapılacak altyapı uygulamaları adı altında  1.derece arkeolojik sit,  alanlarında kalan taşınmazların satılmaları, hibe edilmeleri, kiralanmaları, terk edilmeleri, tahsis edilmelerinin önüne geçilmiştir.

Maliye Bakanlığından:

MİLLİ EMLAK GENEL TEBLİĞİ 1[1]

(SIRANO: 305) 

      2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun;

      - 13 üncü maddesinde, "Hazineye ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarına ait olup, usulüne göre tescil ve ilan olunan, her çeşit korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlığı ile bunlara ait korunma sınırları dahilindeki taşınmazlar, Kültür ve Turizm Bakanlığının izni olmadan, gerçek ve tüzelkişilere satılamaz, hibe edilemez."

      - 14 üncü maddesinde ise, "Korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarının intifa haklarının, belirli sürelerle kamu hizmetlerinde kullanılmak üzere, Devlet dairelerine, kamu kurum ve kuruluşlarına, kamu menfaatine yararlı milli derneklere bırakılması veya gerçek ve tüzelkişilere kiraya verilmesi, Kültür ve Turizm Bakanlığının iznine tabidir."

      Hükümleri yer almaktadır.

      Söz konusu hükümler uyarınca, Hazineye ait olup 2863 sayılı Kanun kapsamında kalan taşınmazların satışı, trampası, kiraya verilmesi, irtifak hakkı tesisi ve kullanma izni verilmesi ile devir, terk ve tahsis işlemleri yürütülürken Kültür ve Turizm Bakanlığının (Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü) görüşleri alınmaktadır.

      Kültür ve Turizm Bakanlığınca hazırlanan 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını  Koruma Kanununun 13 ve 14 üncü maddeleri uyarınca yapılacak işlemleri düzenleyen 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 13 ve 14 üncü Maddeleri Gereğince Yürütülen İşlemlere İlişkin Yönerge, 12/4/2006 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

      Buna göre, arkeolojik, doğal, kentsel ve tarihi sit alanlarında kalan, Hazineye ait taşınmazların satış, trampa, kiraya verme, irtifak hakkı ve kullanma izni tesisleri ile devir, terk ve tahsisi konularında aşağıdaki şekilde işlem yapılması uygun görülmüştür.

      1 - Aşağıda belirtilen talepler Kültür ve Turizm Bakanlığının (Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü) görüşleri alınmak suretiyle değerlendirilecektir.

      a) Resmi ve özel kuruluşlarca, zorunlu durumlarda yapılacak altyapı uygulamaları nedeniyle I. derece arkeolojik sit alanlarında kalan taşınmazlara ilişkin talepler.

      b) Kentsel arkeolojik sit alanlarında kalan taşınmazlara ilişkin talepler.

      c) I. ve II. derece doğal sit alanları, II. derece arkeolojik sit alanları, kentsel sit alanları ve tarihi sit alanlarında kalan taşınmazlardan 1/1000 ölçekli koruma amaçlı imar planı bulunmayan veya söz konusu planda ayrıldıkları amaç dışındaki kullanımlara yönelik talepler.

      d) Münferit olarak tescilli kültür varlıklarında, işlev değişikliği gerektiren talepler.

      e) Daha önce Koruma Kurullarınca verilmiş olumsuz bir karar bulunan alanlara yönelik talepler.

      Ayrıca, yukarıdaki taleplere ilişkin yapılan tespitler esnasında, taşınmaz üzerinde 2863 sayılı Kanuna aykırı bir uygulamanın belirlenmesi halinde Kültür ve Turizm Bakanlığının (Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü) görüşü alınacaktır.

      2 - Aşağıda belirtilen talepler Kültür ve Turizm Bakanlığının (Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü) görüşleri alınmaksızın değerlendirilecektir.

      a) "Taşınmazlar sözkonusu planda ayrıldıkları amaç doğrultusunda kullanılacaktır." hükmünün ilgili şartname ve sözleşmeye özel şart olarak eklenmesi şartıyla, 1/1000 ölçekli koruma amaçlı imar planı bulunan I. ve II. derece doğal sit alanları, II. derece arkeolojik sit alanları ile kentsel sit alanları ve tarihi sit alanlarında kalan taşınmazlar hakkında söz konusu planda öngörülen kullanım amacına uygun talepler.

      b) "Yapılacak her türlü uygulama öncesi ilgili Koruma Kurulundan izin alınacaktır." hükmünün ilgili şartname ve sözleşmelere özel şart olarak eklenmesi şartıyla, III. derece arkeolojik ve III. derece doğal sit alanlarında kalan taşınmazlara yönelik talepler.

      c) Münferit olarak tescilli kültür varlıklarında, işlev değişikliğini gerektirmeyen talepler.

      d) 2863 sayılı Kanunun 13 ve 14 üncü maddeleri kapsamında daha önce Kültür ve Turizm Bakanlığının (Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü) uygun görüş bildirdiği işlemlere yönelik aynı amaçtaki yeni talepler.

      3 - I. derece arkeolojik sit alanlarında kalan taşınmazlara ilişkin resmi ve özel kuruluşlarca zorunlu durumlarda yapılacak altyapı uygulamaları haricindeki talepler reddedilecektir.

      284 sıra sayılı Milli Emlak Genel Tebliği yürürlükten kaldırılmıştır.

      Tebliğ olunur.