Odamız PMOGenç`in 2011 yılı yaz okullarından ilki olarak programladığı ve Mimarlar Odası Ankara Şube MOGenç ile birlikte düzenlediği, İnşaat Mühendisleri Odası Ankara Şubesi`nin destekleyici kurum olarak bizlerle birlikte olduğu Munzur Gözeleri projesi çalışmaları başarı ile tamamlandı.

TUNCELİ YAZ OKULUMUZ GERÇEKLEŞTİRİLDİ

21-30 Haziran 2011 tarihleri arası Dersim‘de Munzur‘un kaynağı Ovacık Gözeleri‘nde Odamız ve Mimarlar Odası Ankara Şubesi‘nin yürütücüsü olduğu, İnşaat Mühendisleri Odası Ankara Şubesi‘nin destek sunduğu Munzur Öğrenci Yaz Okulu çalışmasında Ankara Dersimliler Derneği‘nin katkıları ile gerçekleştirildi.

Katılımcılarını peyzaj mimarlığı, mimarlık ve mühendislik bölümü öğrencilerinin oluşturduğu bu yaz okulunda amaç; yıllarca Dersim‘i yok etmek için yürütülen politikaların son ayağı olan baraj ve HES projelerine karşı Dersimliler‘in yanında Dersim kültürünü, inancını, doğasını yaşatacak projeler üretmek ve kamuoyunun dikkatini bir kez daha çekmek üzere TMMOB genç örgütlerinin bir arada üretimi amaçlı idi.

Söyleşi, panel, belgesel film gösterileri, müzik dinletileri  ile birlikte;

• Çevre ve Enerji Atölyesi

• Sosyal  Yaşam ve Mekan Atölyesi,

•  Munzur Gözelerini Planlama/Tasarım ve İyileştirme Atölyesi

olmak üzere üç ayrı atölye  çalışmaları yürüten  TMMOB çatısı altında yer alan peyzaj mimarı, mimar, inşaat ve çevre mühendisi Genç grubunun çalışmaları Dersim halkı ile buluştu.

Yönetim Kurulumuzu temsilen Sn. Redife KOLÇAK ve PMOGenç örgütlenme sorumluusu Sn. Tayfun YALÇIN‘ın katıldığı yaz okulumuzda, Odamız  PMOGenç aktivistleri Munzur Gözelerini Planlama ve İyileştirme Atölyesi‘ne ağırlık vererek  analiz paftaları, planlama kararlarının yer aldığı pafta çalışması ile birlikte yaklaşık 40 000 m2 lik alanda tasarım projesi çalışmalarını gerçekleştirdiler. Öğrencilerimizi tasarım aşamasında katkılarını sunan ve datek olan Sn. Doç.Dr. Nuray BAYRAKTAR‘a teşekkür ederiz.

Munzur gözeleri, jeolojik olduğu kadar kültürel bir değer olarak korunmayı gerektiriyor. Peyzaj mimarlığı disiplini açısından  doğal değerleri ile birlikte bir kültürel değer olarak korunmasının koşullarını tanımlayacak çalışmalar planlama kriterlerini oluşturduğu Munzur‘da, Munzur gözelerini tehdit eden asıl tehlikenin  bayındırlık ve madencilik yapıları olduğu ve  bu yapılaşmanın Munzur gözelerinin suyunun akışını ve kalitesini bozacağını biliyoruz.

Munzur gözelerinden akan suyun bütününe yakını kar. Jeoloji Mühendisi Sn Tahir ÖNGÜN‘den aldığımız bilgiye göre; "kar örtüsü yaz başında hızla eriyip yok olamıyor.Kar eridiği oranda Mercan Dağlarını oluşturan kireçtaşı kütlelerinin içinde yer alan ve çatlaklarında dolaşan suyun kalsiyum karbonatı çözmesi ile oluşan erime boşluklarından oluşan geçirimli ortamlardan derine süzülüyor.Gözeler,  yamacın alçak ve uygun bir yerinden boşalışı, yeryüzüne geri dönüşünün dışa vurumu. Kaya ortamı çok geçirimli olduğu için yeraltısuyu hızlı hareket ediyor.Yağış, yağmur biçiminde olsa yağıştan sonra birkaç hafta çok boşalan gözeler, daha sonra kuruma eğilimine giriyor .Yine alçak bir bölge olsa da kar örtüsü Mayıs ya da Haziran‘da erise ve sonra kalmasa, gözeler en çok Haziran ve biraz da Temmuz‘da akar, sonra kururdu.Şimdi Munzur gözeleri bu tehditin altında.Vadinin aşağı kesimlerinde yapılmakta olan barajlar su tutup vadinin kayda değer bir bölümü durgun su gölleri ile kaplanınca ortamın sıcaklığı 10-15C artacak. Bunu geçmişte Meteoroloji bilimcisi Mikdat Kadıoğlu Dersimliler için araştırmış ve bir rapor hazırlamıştı. Munzur"‘un üzerindeki bir  tehlike bu. Bu suyun akış düzenini bozacak. İkinci tehdit ise suyun kalitesi ile ilgili ve bu tehdit çevredeki altın işletmesi girişimlerinden geliyor. Önce Kanada‘lı AMDL firması Ovacık-Hozat arasında sürdürüyordu saha geliştirme çalışmalarını.Halk otellerde yer, lokantalarda yemek vermeyince, ve sondaja giden yollara fidan dikince geçici olarak çekildiler.Sonra sessiz sedasız Ovacık-Hozat-Eğin arasında  Cevizlidere güneyinde bir saha geliştirmeye başladılar.Burası ya da önceki işletme devreye girerse, toz, gaz ve Akışkan olarak çevreye salınacak olan pek çok bileşen, asitli sular, ağır metaller, arsenik ve siyanür Munzur gözelerinden boşalan suyun kalitesini etkileyecek. Aynı Kütahya Gümüşköy Barajı‘nda depolanan siyanürden ayrışan gazların doğada duraysızlaştırdığı arsenikin Dulkadirli Köyü halkına taşıdığı gibi kanser yayılacak çevrede.Tasarlanan her iki işletme de Munzur Gözelerine ve onu besleyen akiferin içinde yerleşmiş olduğu kireçtaşı yüzeylemelerine 12-17 km kadar uzakta.Bu da, Munzur gözelerinden boşalan suyun kalitesini bozmaya aday. Bu nedenle, Munzur Gözelerinin hassas bir doğal sistemin bileşeni olduğu göz ardı edilmeyip, koruma söz konusu olduğunda yukarıda değinilen ve ekli birkaç notta  irdelenen bayındırlık ve madencilik yatırımları mutlaka durdurulmalıdır."

Dersim ve Munzur gözelerinde gelişen tüm bu olumsuzlukların farkında olan TMMOB gençliği peyzaj mimarları, mimarları, inşaat, elektrik ve çevre mühendisliği öğrencileri ile birlikte YAZ OKULU SONUÇ BİLDİRGELERİNİ bir  basın toplantısı düzenleyerek kamuouyu ile paylaştılar.

MUNZUR YAZ OKULU

SONUÇ BİLDİRİSİ

 21-30 Haziran tarihleri arası Dersim‘in Ovacık ilçesinde Ankara Dersimliler Derneği ve TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesinin yürütücüsü olduğu, TMMOB Peyzaj Mimarları Odası, TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası ve TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası Ankara Şubesinin destek sunduğu Munzur Öğrenci Yaz Okulu çalışmasının 8. günündeyiz bugün. Türkiye‘nin farklı yerlerinden Dersim için gelen mimarlık ve mühendislik bölümü öğrencilerinin katılımıyla düzenlenen bu yaz okulundaki amaç yıllarca Dersim‘i yok etmek için yürütülen politikaların son ayağı olan baraj ve HES projelerine karşı Dersimlilerin yanında Dersim kültürünü, inancını, doğasını yaşatacak projeler üretmektir.

Çevre ve Enerji Atölyesinde ise enerji politikaları üzerine yapılan "Kim için enerji?" sorusunun değerlendirilmesinden yola çıkılarak baraj ve HESlerin ele alındığı çalışma kapsamında Dersimdeki baraj ve HES projelerindeki son durum değerlendirilerek kamuoyunun yapılan, yapılamakta olan ve yapılması planlanan projelerin mevcut ve beklenen çevresel etkileri ile ilgili bilgilendirilmesi hedeflenmiştir. Mühendislik-mimarlık öğrencilerinin, edindikleri ve edinecekleri bilgileri sermayenin ihtiyaçları yerine halk yararına kullanma kararında olduklarını dile getirerek başlatılan çalışmanın sürekliliğinin sağlanması gerektiği tespitiyle atölye şimdilik sonlandırılmıştır.

Planlama ve İyileştirme Atölyesi, Dersim inancı ve biyoçeşitilik açısından önemli olan Munzur gözeleri doğal sit alanı ve  Munzur Vadisi milli parkı  üzerinde yapılması  planlanan baraj ve HES projelerinin enerji üretimi adı altında doğanın dengesini değiştireceği tartışmalarını ele almıştır. Tüm bu yıkım projelerine karşı Munzur gözelerini iyileştiren, bunu yaparken Dersim inancını yaşatan ve Dersim doğasını koruyan bir proje üretilmiştir. Munzur‘un kaynağı olan gözelerin kullanabilirliğini sağlamak amacıyla iyileştirme projesi üretmiştir. Sosyal yaşam atölyesi ve çevre ve enerji atölyesinden elde edilen veriler göz önünde bulundurularak alana dair kullanım kararları getirilmiş, kurban kesim alanları, tuvalet ve lavabolar planlama kararları doğrultusunda ihtiyacı karşılayacak şekilde yeniden düzenlenmiştir.

Gözaltlıların, tutuklamaların, silahlı operasyonların, YSK‘nın antidemokratik kararlarının gölgesinde HES ve baraj projelerine karşı yürütmüş olduğumuz bu çalışmada biz mimarlık ve mühendislik bölümü öğrencileri, antikapitalist, insan odaklı, doğaya zarar vermeyecek projeler üretmek için Munzur‘da birleştik. Yaz okulu çalışmamız yarın Dersim‘de sınır barajlarının yapılacağı yerlerden biri olan Pülümür vadisinde son bulacaktır.

Bu yaz okul çalışmasına emeği geçen tüm kurum ve kuruluşlara, ekip arkadaşlarımıza, Dersim halkına, yaz okulu süresince çekimleriyle bize eşlik eden yönetmen Özgür Fındık‘a desteklerinden dolayı teşekkür ederiz.

TMMOB Peyzaj Mimarları Odası Öprenci Üye Komisyonu

TMMOB Mimarlar ODASI Ankara Şubesi Öğrenci Üye Komisyonu

TMMOB İnşaat Mühendisler Ankara Şubesi Üye Komisyonu