UNESCO 38. Dünya Miras Komite Toplantısında Türkiye’den ‘‘Bursa-Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğunun Doğuşu ’’ ve ‘‘Bergama Çok Katmanlı Kültürel Peyzaj Alanı (İzmir)’’ Dünya Miras Listesine Girdi.

Dünya Mirasları, UNESCO (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization) yani "Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu" tarafından belirlenen ve tüm dünyada öncelikli olarak korunması için çalışmalar yapılan kültürel ve doğal varlıkların listesidir. Türkiye, UNESCO Dünya Miras Komitesi`nin 21 üyesinden biridir. UNESCO Dünya Miras Komitesi`nin 15-25 Haziran 2014 tarihleri arasında Katar`ın başkenti Doha`da gerçekleşen 38. Toplantısında Yapılan değerlendirme sonucunda Dünya Miras Komitesi  Bursa-Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğunun Doğuşu ve Bergama Çok Katmanlı Kültürel Peyzaj Alanı`nın UNESCO Dünya Miras Listesine kaydedilmesine karar vermiştir.  Toplantıya 21 Dünya Miras Komitesi Üyesi ülkelerin yanında Komite`nin danışsal örgütleri olan ICCROM, ICOMOS ve IUCN üyeleri, 96 Taraf Devlet ve ilgili STK temsilcileri katılmıştır. 

Dünya Miras Komitesinin 38. Dönem Toplantısında Kültürel Peyzaj kategorisinde Dünya Miras Listesine alınan ve Helenistik, Roma, Doğu Roma ve Osmanlı Dönemlerine ait katmanları içerisinde barındıran Bergama Çok Katmanlı Kültürel Peyzaj Alanı, Pergamon (çok katmanlı kent), Kibele Kutsal Alanı, İlyas Tepe, Yığma Tepe, İkili, Tavşan Tepe, X Tepe, A Tepe ve Maltepe Tümülüsleri olmak üzere dokuz bileşenden oluşmaktadır. Kale Dağı`nın tepesindeki antik Pergamon yerleşimi anıtsal mimarisiyle Helenistik dönem şehir planlamacılığının en iyi örneğini temsil etmektedir. Athena Tapınağı, Trajan Tapınağı, Helenistik dönemin en dik tiyatro yapısı, kütüphane, Heroon, Zeus Sunağı, Dionysos Tapınağı, agora ve gymnasion yapıları bu planlama sisteminin ve dönem mimarisinin en seçkin örnekleri olarak karşımıza çıkmaktadır. Çevresindeki kültürel peyzaj ile birlikte Helenistik ve Roma Dönemlerine ait pek çok istisnai örneği içerisinde barındıran kent, özellikle Roma ve Doğu Roma dönemlerine ait katmanlar üzerinde yayılmış olan Osmanlı dönemi mimarisine ait pek çok cami, han, hamam ve ticari merkez ile de önemini korumuştur.

Dünya Miras Komitesinin 38. Dönem Toplantısında Kültürel kategoride Dünya Miras Listesine alınan "Bursa- Cumalıkızık : Osmanlı İmparatorluğunun Doğuşu" Dünya Miras alanı ise,  Orhangazi Külliyesi ve çevresini içine alan Hanlar Bölgesi, Hüdavendigar (I. Murad) Külliyesi, Yıldırım (I. Bayezid) Külliyesi, Yeşil (I. Mehmed) Külliye, Muradiye (II. Murad) Külliyesi ve Cumalıkızık Köyü olmak üzere altı bileşenden oluşmaktadır. Osmanlı İmparatorluğunun ilk başkenti olarak kurulan ve külliyelerle şekillenen Bursa`nın tarih boyunca sahip olduğu önemli ticari rolü, kentteki büyük hanlar, bedesten ve çarşılarla ortaya konulmaktadır. Hanlar Bölgesi 14. yüzyıldan bu yana kent ekonomisinin kalbi olmuştur. Erken dönem Osmanlı kentine istisnai bir örnek olan Bursa`nın kentleşme modeli, daha sonra kurulan Osmanlı-Türk kentlerine örnek teşkil etmiştir. Cumalıkızık Köyü ve çevresindeki diğer vakıf köylerinin, payitaht Bursa`nın kent merkezindeki hanlar ve külliyelerle ekonomik ilişkileri, Osmanlı`nın bütün kurumlarıyla bir beylikten imparatorluk haline dönüşmesine önemli bir katkı sağlamıştır. Bursa-Cumalıkızık bugün hala yaşayan ticari kültürü ve kente oldukça yakın kırsal yaşamın devamlılığı ile birlikte erken dönem Osmanlı yaşam şekli ve vizyonuna iyi bir örnek teşkil etmektedir.

Bu kararın ardından Türkiye`nin Dünya Miras Listesindeki kültürel ve karma miras alanı sayısı 13`e yükselmiştir;

1-Kapadokya ve Göreme Milli Parkı (1985)

2- Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası (1985)

3- İstanbul‘daki Tarihi Yerler (1985)

4- Hattuşaş: Hitit Başkenti (1986)

5- Nemrut Dağı (1987)

6- Pamukkale ve Hierapolis Milli Parkı (1988)

7- Ksantos-Letoon (1988)

8- Tarihi Safranbolu Şehri (1994)

10- Selimiye Camii ve Külliyesi (Edirne) (2011)

11. Neolitik Dönem Çatalhöyük Kalıntıları (Konya) (2012)

12. Bursa-Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğunun Doğuşu (2014)

13. Bergama Çok Katmanlı Kültürel Peyzaj Alanı, İzmir (2014)