TMMOB Peyzaj Mimarları Odası olarak 16.06.2008 tarihinde Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı’na bilgi edinme yolu ile başvurduk ve 2008 yılı, Ocak, Şubat, Mart, Nisan ve Mayıs ayı içinde alınan Belediye Encümeni kararlarının tamamının birer örneği talep ettik. Ancak söz konusu talebimize Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı tarafından olumsuz ve eksik cevap verildi.

YARGI BİLGİ EDİNME HAKKIMIZIN SINIRLANDIRILAAYACAĞINA KARAR VERDİ

TMMOB Peyzaj Mimarları Odası olarak 16.06.2008 tarihinde Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı‘na bilgi edinme yolu ile başvurduk ve 2008 yılı, Ocak, Şubat, Mart, Nisan ve Mayıs ayı içinde alınan Belediye Encümeni kararlarının tamamının birer örneği talep ettik. Ancak söz konusu talebimize Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı tarafından olumsuz ve eksik cevap verildi.

Bunun üzerine Odamız adına Başbakanlık Bilgi Edinme ve Değerlendirme Kurulu (BEDK)‘na itiraz edilmişse de BEDK‘dan da olumsuz yanıt alınmıştır. BEDK‘nın olumsuz bu kararına göre, bilgi edinme yoluyla kamu kurum ve kuruluşlarının sahip olduğu bilgi ve belgelere kişilerin erişiminin sağlanması amaçlanmıştır; yoksa amacın, kurum ve kuruluşların kendi aralarındaki veya içlerindeki bilgi ve belge alışverişini düzenlemek olmadığı açıktır. Bilgi Edinme Kanunu uyarınca bilgi ve belge verme yükümlülüğü ‘Peyzaj Mimarları Odası‘ adına bilgi edinme başvurusu yapılamayacağından, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı‘na yapılan başvurunun bilgi edinme başvurusu olarak değerlendirilemeyeceği gerekmektedir.

TMMOB Peyzaj Mimarları Odası, peyzaj mimarlığı mesleğinin kalitesini korumakla yükümlü olduğu kadar, oda üyelerinin hak ve çıkarlarını korumak, üyelerini temsil etmek hakkına da sahiptir. Bilindiği üzere meslek örgütleri demokratik ülkelerde olmazsa olmaz niteliktedir, birey olarak kamu idaresi karşısında güçsüz olan kişi üye olduğu meslek örgütü sayesinde idare önünde güçlü bir temsiliyete sahiptir. Kamu idaresi karşısındaki bu güçlülüğün en önemli dayanaklarından biri de  bilgi edinme hakkıdır. Bu hakka yasal sınırlamalar dışında müdahale etmek, demokrasiye, açıklık ve şeffaflık ilkesine aykırıdır, bu durumda bireyin idare karşısında korunması, hukuk devleti ilkesi sözden ibaret olacaktır.

Bu nedenle BEDK‘nın Odamızın bilgi edinme hakkına sahip olmadığı ancak bilgi verme yükümlülüğü olduğu yönündeki hukuka aykırı kararı tarafımızca dava konusu yapıldı.

Bilgi Edinme Hakkı Kanunu‘nun 1. maddesine göre: "Bu Kanunun amacı; demokratik ve şeffaf yönetimin gereği olan eşitlik, tarafsızlık ve açıklık ilkelerine uygun olarak kişilerin bilgi edinme hakkını kullanmalarına ilişkin esas ve usulleri düzenlemektir."

Ancak BEDK‘nın kararı, Bilgi Edinme Kanunu‘nun amacına aykırıdır. Bilgi Edinme Kanunu‘nun amaç metninde de belirtildiği üzere, demokratik ve şeffaf yönetim ancak tarafsızlık, açıklık ve eşitlik ilkeleri ile mümkün olacaktır. Açıklık, demokratik bir idarenin temel taşıdır, özüdür. Oysa BEDK‘nın kararı demokratik hukuk devletine karşı tehlikeleri de beraberinde getirmesinin yanı sıra bilgi edinme hakkını ve bahsi geçen ilkelerini de ihlal etmektedir.

BEDK‘nın benzer kararlarının artarak uygulamaya dönüşmesi, bilgi edinme hakkı için tam bir felaket olacaktır. Demokratik hukuk devletine inanan bizler için asıl kaygı BEDK‘nın bu ve buna benzer kararları alışkanlığa dönüşmeden, bir an evvel iptal edilmesi gerektiğidir.

Belirttiğimiz tüm kaygılarımız İdare Mahkesinde karşılık bulmuş ve yargılama neticesinde Ankara 16. İdare Mahkemesi tarafından söz konusu karar iptal edilmiştir.

Ankara 16. İdare Mahkemesi‘nin kararı son derece açıktır: Bilgi Edinme Kanunu‘nda kamu kurum ve kuruluşlarının bilgi edinme başvurusu yapamayacaklarına ilişkin bir bilgi mevcut değildir, Kamu kurum ve kuruluşlarının bilgi edinme başvurusu yapabilir, BEDK‘nın dava konusu kararı kanunun amacının daraltıcı bir şekilde yorumlanması sonucu tesis edilmiş olup hukuka aykırıdır.

Ankara 16. İdare Mahkemesi‘nin 30.06.2009 tarihli kararı ile hukuk ve demokrasi kazanmıştır. Odamızın bilgi edinme hakkının olduğu ve kısıtlanamayacağı hüküm altına alınmıştır.                                                                                     

Bilgi edinme hakkı birçok temel hak ve özgürlüğü de bünyesinde taşıdığı için bu denli önemlidir. Bilgi Edinme Hakkı Kanunu‘nun 4. maddesi uyarınca hiçbir ayrım gözetilmeksizin herkes bilgi edinme hakkına sahiptir. BEDK herkes kavramını Kanun‘un amacına ve ilkelerine aykırı yorumlamış ancak bu hukuka aykırı yorum Mahkemece iptal edilerek ortadan kalkmıştır.

Üyelerimize ve kamuoyuna duyurulur.

TMMOB PEYZAJ MİMARLARI ODASI
YÖNETİM KURULU